ဒီဇင္ဘာ(၁)ရက္

ဘာလိုလိုနဲ႕ ေရာက္လာျပန္ေပါ့ ဒီေန႕။ ကြၽန္မ ေန႕ရက္ေတြ ေမ့လြယ္ေပမယ့္ ဒီ ကမၻာ့ခုခံအားက်ဆင္းမႈကူးစက္ေရာဂါ တိုက္ဖ်က္ေရးေန႕ကိုေတာ့ မွတ္မိေနတတ္တယ္။ မွတ္မိရျခင္းကလည္း အထက္တန္းေက်ာင္းတုန္းက သူငယ္ခ်င္း ေယာက်္ားေလး တစ္ေယာက္ေၾကာင့္ပါ။ သူ႕ေမြးေန႕က ဒီဇင္ဘာ ၁ရက္ေန႕။ ဘယ္နခုႏွစ္ကစလို႕ World AIDS Day လို႕ သတ္မွတ္မွန္း မသိေပမယ့္ ကြၽန္မတို႕ အတန္းခြဲ(A)ကို ျမိဳ႕ေတာ္ခန္းမမွာ ေဟာေျပာပြဲတက္ရမယ္လို႕ ကံစမ္းမဲေဖာက္ခံရတဲ့အခါက်မွ ေၾသာ္ ဒီဇင္ဘာ၁ရက္ေန႕က World AIDS Day ပါလားလို႕ သိေတာ့တယ္။ ေမြးေန႕နဲ႕ တိုက္ဆိုင္ေနတဲ့ သူငယ္ခ်င္း ေယာက်္ားေလးကိုလည္း ဝိုင္းေနာက္က်၊ သူ႕ခမ်ာလည္း ရီရမလိုငိုရမလိုမ်က္ႏွာေပးကိုျဖစ္လို႕။

ေဟာေျပာပြဲတက္ဆိုေတာ့လည္း ကြၽန္မတို႕ ေနၾကာကြာေစ့၊ သၾကားလုံး၊ ေရဘူးေဆာင္ျပီး သြားၾကတာေပါ့။ စားစရာက ဘယ္အခ်ိန္စလို႕ ဘယ္အခ်ိန္ျပီးမယ္မွန္းမသိတဲ့ အစည္းအေဝးေတြ သြားေနရလို႕ ေဆာင္သြားၾကတာ။ စင္ေပၚက ေျပာခ်င္ရာေျပာ ကြၽန္မတို႕လည္း စင္ေအာက္မွာ ေနၾကာေစ့စား ကြာေစ့စား အေရွ႕က လက္ခုပ္တီးရင္လိုက္တီးေပါ့။ ဒီWorld AIDS Day ေဟာေျပာပြဲကေတာ့ အင္အားျပဖို႕မလိုလို႕ထင္ရဲ့၊ မိုးလုံေလလုံ ျမိဳ႕ေတာ္ခန္းမမွာလုပ္တယ္။ ေယာက်္ားေလး၊ မိန္းကေလး တစ္တန္းစီ စီတန္းျပီးဝင္ရတယ္။ အဝင္ဝမွာ ေစာင့္တဲ့လူက စကၠဴခြက္တစ္ခြက္ကိုင္ျပီး ဝင္လာသမွ် ေက်ာင္းသူေက်ာင္းသားေတြကို ယူဆိုျပီးေပးတယ္။ ခြက္ထဲၾကည့္ေတာ့ ခပ္ေသးေသး အထုပ္ေလးေတြ။ ေရွ႕ကလူက သၾကားလုံးေဝေနတယ္ထင္တယ္ ယူလို႕ေျပာေတာ့ ေနာက္ကလူေတြ လိုက္ယူၾကတာေပါ့။ တခ်ိဳ႕က ၂ခု ၃ခုယူလိုက္ေသးတယ္။ ေနာက္ေဟာေျပာပြဲနားေထာင္ရင္း ကြိက်ိကြိက်ိတြတ္ထိုးသံထြက္လာလို႕ စပ္စုၾကည့္မွ သၾကားလုံးမွတ္ျပီးယူလာတာေတြက ကြန္ဒြန္ေတြျဖစ္ေနတယ္။ ဘာေျပာေကာင္းမလဲ မိန္းကေလးအားလုံး လန္႕ဖ်န္႕ျပီး ခုံေအာက္ လႊတ္ပစ္ၾကတာေပါ့။ အဲလို တလြဲအမွတ္တရေတြနဲ႕။

တကၠသိုလ္တက္ေတာ့ ခုခံအားက်ဆင္းမႈကူးစက္ေရာဂါနဲ႕ ပို နီးနီးစပ္စပ္ရွိလာတယ္။ တမ်ိဳးမထင္ပါနဲ႕။ ကြၽန္မတို႕ေက်ာင္းက ကူးစက္ေရာဂါ အထူးကုေဆး႐ုံေဘးမွာမို႕ပါ။ ေဆး႐ုံနဲ႕ေက်ာင္းၾကား ျမက္႐ိုင္းလယ္ကြင္းေတြ ခံျပီး အလယ္မွာ သံဆူးၾကိဳးဘဲျခားထားတယ္။ ကူးစက္ေရာဂါ အထူးကုေဆး႐ုံလို႕သာ ေျပာရတာ အဓိကက HIVလူနာေတြဘဲမ်ားတာပါ။ ကြၽန္မတို႕ သံုးထပ္စာသင္ေဆာင္က ေဆး႐ုံအေနာက္ဖက္ အုတ္တိုက္အခန္းနဲ႕ တန္းေနတယ္။ ခပ္ေသးေသးေလးဘဲေတြ႕ရေပမယ့္ ျမင္ပါမ်ားေတာ့ အဲဒီအုတ္တိုက္အခန္းက ဆုံးသြားတဲ့လူနာကို ဘုန္းၾကီးပင့္ သရဏဂုံတင္တဲ့ အခန္းမွန္း သိရတယ္။ သူငယ္ခ်င္းတစ္ေယာက္ယူလာတဲ့ အိပ္ေဆာင္မွန္ဘီလူးနဲ႕ ေဆး႐ုံထဲ လိုက္ေခ်ာင္းၾကည့္ျပီး ဘာမွမျမင္ရတာကိုဘဲ ၾကက္သီးေတြထၾကတယ္။ ေက်ာင္းမွာ ဝိညာဥ္ေခၚ ေဗဒင္တြက္တာလည္း ေခတ္စားလိုက္ေသးတယ္။ ကြၽန္မတို႕အေဆာင္မွာ အေပၚဆုံးအထပ္မွာဘဲ စာသင္ေသးေတာ့ ေအာက္ႏွစ္ထပ္က အခန္းေတြက လြတ္ေနတယ္။ အဲဒီမွာ တခ်ိဳ႕ သြားေဆာ့ၾကတယ္။ တရက္ေတာ့ အဲဒီအခန္းထဲ ဝိညာဥ္ေခၚ ေဗဒင္တြက္ေဆာ့တဲ့အဖြဲ႕ တဝုန္းဝုန္း တဒိုင္းဒိုင္း ေျပးတက္လာတယ္။ သူတို႕ေခၚသမွ် ဝိညာဥ္ေတြ ေမးလိုက္တိုင္း HIVနဲ႕ ဆုံးတာဆိုလို႕ ေၾကာက္ျပီးေျပးလာၾကတာ။ ျဖစ္လည္းျဖစ္ႏိုင္တာဘဲ။

ေက်ာင္းနဲ႕ ေဆး႐ုံကပ္ရပ္ေပမယ့္ HIVလူနာေတြေတာ့ အနီးကပ္ေတြ႕ဖူးတာေတာ့ အထူးထု အဲ အထူးကုေဆးခန္းမွာ အလုပ္ဝင္ေတာ့မွပါ။ အေထြေထြေရာဂါအထူးကုဆရာဝန္ၾကီးထိုင္တဲ့ ႏွစ္ရက္မွာ မ်ားလိုက္တဲ့ လူနာေတြ။ ဆရာဝန္ၾကီးက သေဘာထားလည္းျပည့္ဝ စာနာစိတ္လည္းရွိတယ္လို႕ သတင္းေမႊးသူပါ။ ႏြမ္းပါးသူေတြနဲ႕ ရဟန္းသံဃာ၊ သီလရွင္ေတြကို အျမဲၾကည့္႐ႈခ မယူပါဘူး။ ဆရာၾကီးဆီ အမ်ားဆုံးလာျပၾကတာ HIVလူနာေတြပါ။ နယ္ကလာသူ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားက ကိုယ့္ကိုယ္ကို ဘာေရာဂါျဖစ္လို႕ျဖစ္မွန္း မသိၾကဘူး။ သူတို႕ဘယ္လိုကူးစက္လာမွန္း မသိေပမယ့္ ႏြမ္းႏြမ္းပါးပါးနဲ႕ မသိနားမလည္တဲ့ မ်က္ႏွာေတြ ျမင္ရရင္ စိတ္မေကာင္းဘူး။ မွတ္မိေနေသးတယ္။ သုံးခြကလာတဲ့ အေဒၚၾကီးတစ္ေယာက္နဲ႕ ေျခာက္ႏွစ္ခုႏွစ္ႏွစ္အရြယ္ သမီးေလး ၂ေယာက္၊ အားလုံး ညိဳမဲမဲ ပိန္ပိန္ေလးေတြ။ ဆရာၾကီးကေတာ့ FOC ၾကည့္ေပးလိုက္ေပမယ့္ ေသြးစစ္ခေတြ တစ္ေယာက္ ေသာင္းေက်ာ္က်ကုန္တယ္။ ရန္ကုန္လည္း ေရာက္ဖူးပုံမရဘူး။ တည္းဖို႕ေနရာ ကြၽန္မတို႕ကို လာေမးေနေတာ့ သိတဲ့တစ္ေယာက္က နယ္ကလာသူေတြ တည္းေနက် ဘုန္းဘုန္းေက်ာင္းကို ညႇြန္ေပးလိုက္တယ္။ မျဖစ္ပါေစနဲ႕လို႕ ဆုေတာင္းေပးေပမယ့္ ေနာက္ရက္ခ်ိန္းမွာ စာအုပ္ၾကည့္မိေတာ့ အားလုံးHIV(+)တဲ့။ စိတ္မေကာင္း အေတာ္ျဖစ္မိတယ္။ တခ်ိဳ႕လည္း ဆရာၾကီးကိုမေမးရဲေတာ့ သူတို႕ ဘာေရာဂါျဖစ္တာလဲဆိုျပီး ကြၽန္မတို႕ကို လာေမးတယ္။ အဲဒီအခါက်ရင္ အေတာ္ေျဖရခက္တယ္။

ရန္ကုန္က လူေတြအေတာ္မ်ားမ်ားကေတာ့ ဆရာၾကီးဆီ ဘယ္လိုလူနာေတြ မ်ားတယ္ဆိုတာ သိၾကတယ္။ ဆရာၾကီးနဲ႕ ျပဖို႕ အညႇြန္းခံရရင္ သို႕ေလာသို႕ေလာေတြးျပီး ဘာေဆးေတြေသာက္ခိုင္းတာလဲ လာေမးတယ္။ ႐ႈပ္လာပုံရတဲ့လူတစ္ေယာက္ေပါ့၊ ဆရာၾကီးနဲ႕ျပရလို႕ ေၾကာက္ျပီး မ်က္ႏွာဇီးရြက္ေလာက္နဲ႕ သူဘာလို႕ ဒီေဆးေသာက္ရတာလဲဆိုျပီး ေကြ႕ဝိုက္လွည့္ပတ္ျပီး လာေမးတယ္။ HIVအတြက္ေပးတဲ့ေဆးမဟုတ္မွန္း ေသခ်ာသြားေတာ့မွ ေဆးခန္းထဲက ျမဴးတူးျပီးထြက္သြားတယ္။ ေၾသာ္ ဒီလူ႕ႏွယ္ ေၾကာက္ရင္ အစထဲက ဆင္ခ်င္ေပါ့။ တခ်ိဳ႕လူနာမ်ားေတာ့ ျမင္ျပင္းကပ္မိတယ္။ ေငြေပါ ကဲေၾကာ ဘဝင္ျမင့္ေနတဲ့ သူေတြေပါ့။ ငါတို႕ ေငြရွိတယ္၊ ကုႏိုင္တယ္ ဘာမွဂ႐ုမစိုက္ဘူးဆိုတဲ့ အခ်ိဳးနဲ႕။ တခ်ိဳ႕အမ်ိဳးသမီးေတြ ေရာဂါျဖစ္မွန္း သိသိၾကီးနဲ႕ မေကာင္းတာဆက္လုပ္ေနပုံပါဘဲ။ အဲဒီဝင္ေငြနဲ႕ ေဆးဆက္ကုေနတယ္။ HIVအတြက္ ေသာက္ရတဲ့ေဆးေတြက အေတာ္လည္း ေစ်းၾကီးပါတယ္။ ေငြမ်ား ေငြႏိုင္၊ ေဆးမ်ား ေဆးႏိုင္လို႕ေတာင္ ေျပာရမယ္။ ေဆးမွန္မွန္ေသာက္ႏိုင္တဲ့သူမ်ားကေတာ့ ပုံမွန္လူနဲ႕မျခား ေနႏိုင္တယ္။ တလစာေဆးဘူးေတြ သိန္းခ်ီျပီး ဝယ္သြားတဲ့သူ ရွိသလို၊ ဒီေန႕ေသာက္ဖို႕အတြက္ ေဆးတစ္လုံးဘဲဝယ္သြားႏိုင္သူလည္း ရွိတယ္။ ေသခ်ာတာကေတာ့ ေဆးမွန္မွန္ဝယ္ေသာက္ႏိုင္သူက အနည္းစုပါဘဲ။ အဲ တခါတေလ ေငြရွိတိုင္းလည္း ေဆးဝယ္လို႕မရတာ ျဖစ္တတ္ပါတယ္။ နယ္စပ္နဲ႕ ကားလမ္းပိတ္တဲ့ အခါမွာပါ။ ေဆးခန္းမွာလည္း ေဆးျပတ္သြား အျပင္မွာလည္း ရွာလို႕မရ လူနာေတြလည္း ျပဴးျပဴးျပာျပာျဖစ္ကုန္ေရာ။ သူတို႕ခမ်ာ ေန႕တိုင္း ေဆးမွန္မွန္ေသာက္မွ ရမွာဆိုေတာ့ေလ။

ဒါနဲ႕ စပ္ဆက္မိလို႕ ကြၽန္မတို႕နယ္မွာလည္း နယ္စပ္ထြက္ အလုပ္သြားလုပ္သူေတြ မ်ားတယ္။ အလုပ္ဆက္မလုပ္ႏိုင္လို႕ ျပန္လာၾကရင္ အျပန္လက္ေဆာင္ဆိုး သယ္လာသူေတြ တကယ္မ်ားတယ္။ အဲလိုသူကတဆင့္ အိမ္ေထာင္ဖက္ကို လက္ဆင့္ကမ္းကူးတယ္။ တကယ္ကို မ်က္ျမင္ပါ။ ကြၽန္မ အမ ေမာ္လျမိဳင္မွာ အလုပ္ဝင္ေနတုန္းကေပါ့၊ သူက ရင္ၾကပ္ရွိေတာ့ သူ႕အမ်ိဳးသားေလာင္းရဲ့ ဦးေလးေဆးခန္းနဲ႕ မိတ္ဖြဲ႕ထားရတယ္။ အဲဒီဦးေလးကေျပာတယ္။ ေဆးခန္းလာျပလို႕ စစ္ၾကည့္လိုက္ရင္ (၁၀)ေယာက္မွာ (၉)ေယာက္က HIVေရာဂါရွိေနတယ္တဲ့။ ႏိုင္ငံတကာ က်န္းမာေရးအဖြဲ႕အစည္းေတြ လာေရာက္စစ္တမ္းေကာက္ ေမးျမန္းမယ္ဆိုေတာ့ ရွိသမွ်ေဆးခန္းတိုင္းကို HIVေရာဂါရွိသူ တစ္ေယာက္မွ လာမျပပါဘူးလို႕ဘဲ ေျဖရမယ္လို႕ အမိန္႕ေပးခံရတယ္။ အမွန္အတိုင္းေျဖရင္ စ/မလက္မွတ္ သိမ္းမယ္တဲ့။ ေၾသာ္ ေကာင္းေလစြ ေကာင္းေလစြ။ ဒီနည္းနဲ႕ ျမန္မာျပည္မွာ HIVလူနာ နည္းပါတယ္လို႕ လုပ္ထားတာေလ။ အမွန္အတိုင္းသိမွ ပညာေပးေရးလုပ္ငန္းေတြ၊ ကာကြယ္ေရးေတြ ထိထိေရာက္ေရာက္ လုပ္ႏိုင္မွာေပါ့။ အခုေတာ့ ဆင့္ပါးစပ္ ႏွမ္းပက္ျဖစ္ေနတာ အမွန္ဘဲ။ အိမ္နီးခ်င္း ထိုင္းမွာေတာင္ ပညာေပးလုပ္ငန္းနဲ႕ အေတာ္ဟန္႕တားထားႏိုင္ျပီ။ (ယွဥ္မိျပန္ျပီ။) ကိုယ့္ႏိုင္ငံမေတာ့ ..... နည္းပါတယ္၊ မရွိသေလာက္ပါဘဲလို႕ ေအာ္တဲ့သူ ေအာ္ေနေပမယ့္ ကြၽန္မအလုပ္လုပ္တဲ့ ေဆးခန္းမွာေတာင္ ဆရာၾကီး ခရီးသြားစရာရွိလို႕ ဒီတပတ္ တစ္ရက္ပဲ ထိုင္ႏိုင္မယ္လို႕ ေၾကျငာထားရင္ မ်ားလိုက္တဲ့လူနာေတြ လာလိုက္တာ အေယာက္ ၂၀၀၊ ၃၀၀ေက်ာ္။ ဘြတ္ကင္ေတာင္ ပိတ္ျပစ္ရတယ္။ ဒီေဆးခန္းတစ္ခုမွာတင္ အဲေလာက္ဆိုေတာ့ ေရာဂါျဖစ္ေနသူ တကယ့္အမွန္စာရင္းဆိုရင္ .......