ခ်စ္ခင္႐ိုေသ

(တစ္)

နံနက္လင္းလွ်င္ လင္းခ်င္းပင္ ဆရာေတာ္ ဦဥကၠဝံသက ဘုန္းၾကီးေက်ာင္းသား ေက်ာင္းအိပ္ေက်ာင္းစား ကေလး၃၀ေက်ာ္ကို ေလာကုတၱရာစာေပမ်ားကို သင္ၾကားေပးေတာ္မူသည္။ ထို႕ေၾကာင့္ ဆရာမုန္း၏ အထက္တန္းေက်ာင္းသား တဝက္ခန္႕သည္ နံနက္ပိုင္းတြင္ ဘုန္းေတာ္ၾကီးေက်ာင္းသားမ်ား ျဖစ္ေနသည္ဟု ဆိုႏိုင္ေပ၏။ အခ်ိဳ႕က သင္ပုန္းၾကီး၊ အခ်ိဳ႕က မဂၤလသုတ္၊ အခ်ိဳ႕က ပရိတ္ၾကီး၊ သဒၵါသျဂႋဳလ္အထိ ေပါက္ေရာက္ေနသူမ်ားလည္း ရွိေလသည္။ ဘုန္းေတာ္ၾကီးေက်ာင္း သင္ၾကားနည္း စနစ္အတိုင္း ဉာဏ္အႏုအရင့္အလိုက္ တစ္ဦးခ်င္း သင္ေပးေနသည္ကို ေတြ႕ရသည္။ တပုဒ္ေၾကညက္မွ ေနာက္တပုဒ္တက္ေပးသည္။ ေၾကညက္သည္ဆိုရာ၌ ႏႈတ္တက္အာဂုံေဆာင္ႏိုင္၍ ေက်ာက္သင္ပုန္းထဲတြင္ မမွားမယြင္းေအာင္ အလြတ္ျပန္လည္ေရးသားႏိုင္ျခင္းကို ဆိုလိုသည္။ သေဘာအဓိပၸါယ္ကို ရွင္းလင္းေျပာျပျခင္းကားမရွိ။ တဦးခ်င္းရွင္းလင္းေျပာျပႏိုင္ရန္လည္း အခ်ိန္မ်ားစြာ လိုေပလိမ့္မည္။

အတန္းေက်ာင္းပညာေရး၌ကား တဦးခ်င္းသင္ရန္ မလြယ္ကူေခ်။ သင္႐ိုးညႇြန္းတမ္း၊ လပိုင္း မာတိကာႏွင့္ အပတ္စဥ္ မာတိကာတို႕အရ အခ်ိန္ႏွင့္ကိုက္ကာ သင္ၾကားရသည္ျဖစ္ရာ အတန္း၏ ပ်မ္းမွ်ဉာဏ္ရည္ကိုလိုက္၍ အစုလိုက္ အတန္းလိုက္ သင္ၾကားမွ ျဖစ္ႏိုင္သည္။ ဉာဏ္ထိုင္းလြန္းသူမ်ားႏွင့္ ဉာဏ္ရည္ထက္ျမက္လြန္းသူမ်ားကိုမူ သီးျခားအခ်ိန္ပိုယူ၍ သီးျခားအခ်ိန္ပိုယူ၍ တဦးခ်င္း သင္လွ်င္ မ်ားစြာအက်ိဳးသက္ေရာက္ႏိုင္မည္ဟု ဆရာမုန္းေတြးမိေလသည္။

ဆရာေတာ္၏ နံနက္ပိုင္းစာသင္ခ်ိန္သည္ စာက်က္သံ စာအံသံတို႕ျဖင့္ ဆူညံေနေတာ့သည္။ စာက်က္သံ စာအံတို႕အၾကား ၾကိမ္သံတရႊမ္းရႊမ္းသံကိုလည္း မၾကာခဏ ၾကားေနရေပသည္။ ဆရာေတာ္၏ ၾကိမ္ႏွင့္မိတ္ဖြဲ႕ျခင္းခံရသည့္ ေက်ာင္းသားမ်ားမွာ မသက္သာေတာ့ျပီ။ တိုင္ကိုဖက္ေစကာ တင္ပါးတြင္ အ႐ိႈးထင္ေအာင္ အ႐ိုက္ခံရရွာေလသည္။ မငိုရ၊ မ်က္ရည္မက်ရ။ ငိုလွ်င္ မ်က္ရည္က်လွ်င္ ၾကိမ္ခ်က္ပိုမ်ားမည္ျဖစ္ေလသည္။ သူတို႕မွာ အံၾကိတ္ခံရရွာေလသည္။ ဆရာမုန္း တေစ့တေစာင္း အကဲခတ္ၾကည့္ေနမိသည္။ မငို၊ မ်က္ရည္မက်ေသာ္လည္း အခ်ိဳ႕ေက်ာင္းသားမ်ား ေသးတျဖန္းျဖန္းပါသည္ကို ေတြ႕ရ၏။ ၈နာရီခြဲမွ ဆရာေတာ္ စာအံပုတ္ေတာ့သည္။ စာအံပုတ္သည္ဆိုရာ၌ ၾကမ္းျပင္ကို ၾကိမ္ႏွင့္ပုတ္ကာ စာအံျခင္းအမႈ ႐ုပ္သိမ္းေၾကာင္း ေၾကညာျခင္းပင္တည္း။

ေက်ာင္းအိပ္ေက်ာင္းစား ေက်ာင္းသားအားလုံး ဆြမ္းခံထြက္ႏိုင္ရန္ သပိတ္၊ ၾကဳတ္၊ လင္ဗန္းႏွင့္ ဗ်ပ္ခြက္မ်ား ေဆးေၾကာသုတ္သင္ၾကရသည္။ ၉နာရီတြင္ တုန္းေခါက္ကာ ေရျမက္၊ ရြာသာေအး၊ ျပည့္အိုင္၊ ေညာင္ဂ်စ္ပင္ႏွင့္ ေျမပန္းေတာင္းရြာမ်ားသို႕ လူခြဲကာ ဆြမ္းခံထြက္ၾကရေလသည္။ တုန္းေခါက္သံၾကားသည္ဆိုလွ်င္ပင္ ပတ္ဝန္းက်င္ရြာအသီးသီးမွ ဆရာမုန္းတို႕ မူလတန္းေက်ာင္းသို႕တက္မည့္ ေက်ာင္းသူေက်ာင္းသားမ်ား တဖြဲဖြဲေရာက္လာၾကသည္ကို ေတြ႕ရေလသည္။

"ဆရာမုန္းေနာ္ ေက်ာင္းသားေတြကို သိပ္အလိုမလိုက္နဲ႕၊ စာနဲ႕ပတ္သက္လာရင္ အညႇာမေပးနဲ႕၊ ေဆာ္သာေဆာ္၊ မက်ိဳးမပဲ့မကန္းရင္ ျပီးေရာ၊ ေပါက္ျပဲရင္ က်ဳပ္ေဆးထည့္ေပးမယ္။ ျပႆနာ လုံးဝမျဖစ္ေစရဘူး။ စိတ္ခ်"
ယေန႕ ဆရာမုန္း စာသင္ခန္းသို႕ စဝင္ေတာ့မည္ျဖစ္သည္။ ထို႕ေၾကာင့္ ဆရာေတာ္က ရဲေသြးတင္ေပးေနျခင္း ျဖစ္ေလသည္။
"စည္းကမ္းလည္း မေလ်ာ့ရဲေစနဲ႕။ က်ဳပ္ ဆရာမၾကီးကို သိပ္အားမရဘူး။ သူ႕ဆိုရင္ ေက်ာင္းသားေတြ သိပ္မေလးစားၾကဘူး။ က်ဳပ္ ဝင္ဝင္ထိန္းေပးေနရတယ္။ ခုေတာ့ ဒီေန႕ကစျပီး ေက်ာင္းသားေတြကို ဆရာမုန္းလက္ထဲမွာ အပ္တယ္။ စည္းကမ္းနဲ႕ပတ္သက္လာရင္ ဆရာမုန္းတာဝန္"
"တင္ပါ့ ဘုရား"
ဆရာေတာ္ စိတ္ေက်နပ္ေအာင္သာ ဝန္ခံေလွ်ာက္ထားလိုက္ရသည္။ ဆရာမုန္း ဘဝင္မက်လွေခ်။

၁၁နာရီခြဲမွာ ေက်ာင္းစတက္သည္။
"မဂၤလာပါ ဆရာ"
"မဂၤလာပါ တပည့္တို႕၊ ထိုင္ၾကပါ"
ဆရာမၾကီး၏ တာဝန္ေပးခ်က္အရ ဆရာမုန္းသည္ စလွ်င္စျခင္းပင္ ဒုတိယတန္း၊ တတိယတန္းႏွင့္ စတုတၳတန္းတို႕ကို ကိုင္ရမည္ျဖစ္သည္။ ဆရာမုန္း၏ စာသင္ခန္းမ်ားအျဖစ္ ဇရပ္တစ္ေဆာင္ သီးသန္႕ခြဲေပးေလသည္။ ဆရာမၾကီးကလည္း သူငယ္တန္း၊ ပထမတန္းကေလးမ်ားႏွင့္ ဇရပ္တေဆာင္ေပၚမွာ။ ဇရပ္ႏွစ္ေဆာင္သည္ မေဝးလွေသာ္လည္း ခပ္လွမ္းလွမ္း ျဖစ္ေန၏။

စတုတၳတန္းက ခုႏွစ္ေယာက္၊ ကိုရင္သံုးပါး၊ လူဝတ္ေၾကာင္တေယာက္ႏွင့္ မိန္းကေလးသုံးဦးတို႕ ပါဝင္သည္။ တတိယတန္းက ၁၃ေယာက္၊ ဒုတိယတန္းက ေက်ာင္းသား ၂၀၊ စုစုေပါင္းမွ ေက်ာင္းသား ၄၀သာ။ ေက်ာင္းသားအင္အား မမ်ားေသာ္လည္း အတန္း သံုးတန္းအတြက္ ဘာသာရပ္ေတြ မ်ားလွသည္။ တတန္းသို႕ဝင္ေနခ်ိန္တြင္ က်န္ႏွစ္တန္းအားေနမည္။ အားေနေသာ ႏွစ္တန္းကို ႏိုင္ေအာင္ထိန္းႏိုင္ရမည္။ ေလ့က်င့္ခန္းေပးထားမွ သင့္မည္။ ဘာသာရပ္ေတြ ေမးလြဲျဖစ္မေနေအာင္ အတန္းမဝင္မီကပင္ ၾကိဳတင္စီစဥ္ထားႏိုင္ရမည္ျဖစ္သည္။

လက္ေတြ႕ အတန္းဝင္သင္ၾကားရေသာအခါတြင္ ေက်ာင္းသားမ်ားသည္ က်က္စာ၌ အားသန္ေနၾကသည္ကို ေတြ႕ရ၏။ က်က္မွတ္ထားသည့္အတိုင္း အပုဒ္လိုက္၊ အပုဒ္လိုက္ျပန္ေမးလွ်င္ 'သည္' '၏'မလြဲ ေျဖႏိုင္ၾကသည္။ သို႕ေသာ္ ခြဲျခားစိတ္ျဖာေမးသည့္ ေမးခြန္းမ်ားကို မေျဖတတ္ၾက။ မေျဖႏိုင္ၾက။ ဉာဏ္ကိုလႊာ၍ အသုံးမျပဳတတ္ၾကသည္ကို ေတြ႕ရသည္။ နဂိုက ရွိခဲ့ေသာ ဘုန္းေတာ္ၾကီးေက်ာင္း ပညာေရးစနစ္၏ အရွိန္ပါေနဟန္တူသည္။ ထိုအျဖစ္ကို ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲပစ္ရန္ ဆရာမုန္း၏တာဝန္ ျဖစ္လာေတာ့သည္။

"ေဟ့....... ေဟ့.......... ဟိုႏွစ္ေယာက္ လက္ေရးလွေရးပါဆို၊ ဘယ့္ႏွယ္ ခဲတံခ်င္းေပါက္ေနရတာလဲ"
ဆရာမုန္းသည္ စတုတၳတန္းတြင္ သခၤ်ာတြက္ျပေနစဥ္ ဒုတိယတန္းေက်ာင္းသားႏွစ္ေယာက္ ခံတံခ်င္းေပါက္ကစားေနသည္ကို ျမင္ေတြ႕လိုက္ရသည္။ နာမည္ကို ေခၚရမည္ျဖစ္ပါသည္။ သို႕ေသာ္ ယေန႕မွ အတန္းစဝင္ရသည္ျဖစ္ရာ နာမည္မသိေသးသျဖင့္ ဟိုႏွစ္ေယာက္ဟူေသာ နာမ္စားကို သုံးလိုက္ရသည္။ လက္ေတြ႕သိရွိလာရသည္မွာ ေက်ာင္းသားတို႕သည္ ဆရာ၏မ်က္ေစ့ေအာက္တြင္ မခုတ္တတ္သည့္ေၾကာင္ပမာ စည္းကမ္းရွိစြာ ျငိမ္ဝတ္ပိျပားေသာ္လည္း ဆရာ့မ်က္ကြယ္တြင္ အလစ္ရလိုက္သည္ႏွင့္တျပိဳင္နက္ ထင္ရာၾကဲတတ္သည့္စ႐ိုက္ပင္တည္း။

စည္းကမ္းဟူသည္မွာ ေၾကာက္၍လိုက္နာရျခင္းထက္ အသိရွိစြာလိုက္နာရျခင္းက တန္ဖိုးရွိ၍တာရွည္ခိုင္ျမဲေၾကာင္းကို ဆရာမုန္းသိနားလည္ထားသည္။ အျပစ္က်ဴးလြန္သည့္ ကေလးႏွစ္ေယာက္မွာ မ်က္ႏွာငယ္ကေလးေတြႏွင့္ ဆရာမုန္းေရွ႕ေမွာက္သို႕ လာေရာက္မတ္တပ္ရပ္လာၾက၏။ ဆရာသစ္က မည္သို႕အျပစ္ေပးပါမည္နည္းဟု ေၾကာက္ရြံ႕စိုးရိမ္ေနၾကဟန္ရွိေလသည္။ ဆရာေတာ္ထားခဲ့ေသာ ထားဝယ္ၾကိမ္လုံးကလည္း စားပြဲေပၚတြင္ အသင့္ရွိေနသည္မဟုတ္ပါေလာ။ သူတို႕ ႏွစ္ဦးသာမဟုတ္ ဆရာမုန္းကိုင္ေသာ ဒုတိယတန္း၊ တတိယတန္းႏွင့္ စတုတၳတန္း ေက်ာင္းသူေက်ာင္းသားအားလုံးသည္ ဆရာမုန္း၏ အရိပ္အကဲကို မသိမသာ ၾကည့္႐ႈေနၾကေလသည္။ ပထမဆုံးအၾကိမ္ အျပစ္ေပးရမည္ျဖစ္သျဖင့္ အေရးၾကီးလွသည္။ မေျပာမဆို ေဒါသအေလ်ာက္ တန္း၍အျပစ္ေပးျခင္းသည္ မထိေရာက္ႏိုင္ဟု ဆရာမုန္း တြက္ဆမိေလသည္။

"မင္းနာမည္"
"ခ်စ္ေဆြပါခင္ဗ်"
"ကိုရင့္နာမည္ကေကာ"
"ရွင္သုမန အဲ... အဲ... ေမာင္တင္ျမင့္ပါ"
အျပစ္ေပးရမည့္အထဲတြင္ ကိုရင္တပါးပါ ပါေလသည္။
"ကိုရင္တို႕ ႏွစ္ေယာက္မွာ အျပစ္ရွိသလား၊ မရွိဘူးလား"
ႏွစ္ဦးစလုံး မည္သို႕အေျဖေပးရမည္ကို စဥ္းစားေနၾကဟန္ရွိသည္။
"ေက်ာင္းသားဆိုတာ မွန္တာကို ရဲရဲဝံ႕ဝံ႕ဝန္ခံရဲတဲ့ သတၱိရွိရမယ္ကြ။ မွန္တာကို ဝန္မခံရဲတာဟာ သတၱိေၾကာင္ သရဲေဘာနည္းသူဘဲ"
"အျပစ္ရွိပါတယ္ခင္ဗ်"
"ကြၽန္ေတာ့မွာလဲ အျပစ္ရွိပါတယ္ ဆရာ"
"ေအး အဲဒီလို ဝန္ခံရဲရမယ္။ မင္းတို႕ အဲေလ ကိုရင္တို႕အျပစ္က လက္ေရးလွေရးပါဆိုတာ မေရးဘဲေဆာ့ေနတဲ့အျပစ္၊ စာေရးကိရိယာကို ႐ို႐ိုေသေသ ကိုင္တြယ္သုံးစြဲရမယ့္အစား ခဲတံေတြကို အက်ိဳးမဲ့ ပ်က္စီးေစတဲ့အျပစ္၊ ေနာက္ျပီး ပတ္ဝန္းက်င္က မင္းတို႕ဆီ အာ႐ုံစိုက္ေနၾကေတာ့ အလုပ္ပ်က္ေအာင္ ေႏွာက္ယွက္တဲ့အျပစ္"

ဆရာမုန္းသည္ အျပစ္က်ဴးလြန္ေသာ ကေလးႏွစ္ေယာက္ကို ခ်က္ခ်င္းတန္းမ႐ိုက္ေသးဘဲ စိတ္ရွည္လက္ရွည္ ရွင္းလင္းေျပာျပေနသည္ကို ေက်ာင္းသားအားလုံး အထူးတဆန္း ၾကည့္ေနၾကသည္။ အံ့ဩေနၾကသည္။
"ကိုရင္တို႕ကို အျပစ္ေပးထိုက္သလား"
"ေပးထိုက္ပါတယ္ခင္ဗ်"
ႏွစ္ဦးစလုံးပင္ အသံျပိဳင္ေျဖၾကေလသည္။
ဆရာမုန္းသည္ ကေလးႏွစ္ဦးစလုံးကို ႏႈတ္ျဖင့္သာ ေရလည္ေအာင္ ေျပာဆိုဆုံးမလႊတ္လိုက္မည္ဟု စိတ္ကူးမိေသးသည္။ သို႕ေသာ္ ဆရာေတာ္၏ မိန္႕ၾကားခ်က္ ရွိေနေသးရကား စတိအျဖစ္ေတာ့ ႐ိုက္ႏွက္အျပစ္ေပးရေပေတာ့မည္။
"ကဲ ဒါျဖင့္ မင္းတို႕ကို အျပစ္ေပးရမယ္"
အျပစ္ေပးမည္ဆိုကတည္းက ခ်စ္ေဆြသည္ အနီးရွိတိုင္ကို ဖတ္ေလေတာ့သည္။ ဆရာမုန္း စိတ္ထဲမွ ၾကိတ္၍ျပဳံးမိေလသည္။
"ေဟ့ ေမာင္ခ်စ္ေဆြ တိုင္မဖတ္နဲ႕။ ဒီလာ လက္ဝါးျဖန္႕"
"ခင္ဗ်ာ"
"လက္ဝါးျဖန္႕ေလ"
သည္ေတာ့မွာ ခ်စ္ေဆြ လက္ဝါးျဖန္႕ေတာ့သည္။ ဆရာမုန္းသည္ သစ္သားေပတံႏွင့္ ခပ္စပ္စပ္ေလး႐ိုက္လိုက္၏။ ထိုအခါ ေက်ာင္းသားအားလုံး၏ မ်က္ႏွာသည္ ျပဳံးစိစိျဖစ္ကုန္သည္ကို ဆရာမုန္း သတိခ်ပ္မိလိုက္သည္။

ႏွစ္ဦးစလုံး အျပစ္ေပးခံရျပီး သူတို႕ေနရာသို႕ ျပန္ထိုင္ၾကသည္။ ဆရာမုန္းသည္ ေပတံႏွင့္ ႐ိုက္ႏွက္အျပစ္ေပးျခင္းႏွင့္ ပတ္သက္၍ သူတို႕ႏွစ္ဦးႏွင့္တကြ ေက်ာင္းသားမ်ား မည္သို႕တုန္႕ျပန္သေဘာထားမည္ကို မသိမသာ အကဲခတ္ၾကည့္ေနမိသည္။ ခ်စ္ေဆြေရာ ကိုရင္တင္ျမင့္ပါ မ်က္ႏွာမညႇိဳးၾက။ ေၾကာက္လန္႕ဟန္မျပ။ သစ္သားေပတံႏွင့္ လက္ဝါးကို ႐ိုက္လိုက္သည္ႏွင့္ပတ္သက္၍ ဆုလာဘ္ၾကီးတပါးဟု သေဘာထားေနသေလာမသိ။ လက္ဝါးကေလးကို တျဖန္႕ျဖန္႕ႏွင့္ အနီးရွိေက်ာင္းသားမ်ားကို ႂကြားဝါျပေနေတာ့သည္။ ဆရာမုန္း သေဘာေပါက္လိုက္မိသည္။

တိုင္မွာဖတ္ျပီး တင္ပါးဝယ္ အ႐ိႈးထင္ေအာင္ အ႐ိုက္ခံက်င့္ရွိထားသူမ်ားအေနျဖင့္ လက္ဝါးကို ေပတံႏွင့္႐ိုက္သည္မွာ သူတို႕အတြက္ အေပ်ာ့ဟု ထင္ၾကေတာ့မည္။ အယားေပ်ာတ္သေလာက္ပင္ ေအာက္ေမ့ၾကေလမည္။ ေပတံကေလးႏွင့္ ႐ိုက္သေလာက္ကို ရယ္တာေပါ့ ရယ္တာေပါ့ဟု ဝမ္းထဲမွာ ၾကိတ္ျပီး ေႂကြးေၾကာ္ေနၾကမည္ေလာမသိ။ ႐ိုင္း႐ိုင္းပင္ ဥပမာ ေပးရေခ်ေတာ့မည္။ ငရဲကလာသူ ျပာပူကို ေၾကာက္လိမ့္မည္မဟုတ္တကား။ မည္သို႕ေဆာင္ရြက္ရပါမည္နည္း။ ဆရာေတာ္ကဲ့သို႕ ႐ိုက္ရမည္ေလာ။ ဆရာမုန္း မ႐ိုက္လို။ မ႐ိုက္လွ်င္လည္း ေၾကာက္ၾကလိမ့္မည္မဟုတ္။ ညႇာတာ႐ိုက္ပါလွ်င္လည္း နကန္မနာေသာ ႏြားထုံကဲ့သို႕ ရွိခ်ိမ့္မည္။ ေလာေလာဆယ္တြင္ သူတို႕ကို ေျခာက္လွန္႕ၾကည့္ရဦးမည္။

"အားလုံးနားေထာင္ၾကကြဲ႕။ စာသင္ခ်ိန္မွာ စည္းကမ္းပ်က္သူေတြကို ဆရာ အေရးယူရလိမ့္မယ္။ ခုနက ေမာင္ခ်စ္ေဆြနဲ႕ ေမာင္တင္ျမင့္ကို ႐ိုက္တာဟာ တကယ္႐ိုက္တာ မဟုတ္ေသးဘူး။ စတိေလာက္သာ ျဖစ္ပါတယ္။ ေနာက္ေနာင္ဆိုရင္ မင္းတို႕ကို ဆရာေတာ္လို ႐ိုက္ရပါလိမ့္မယ္။ ဆရာက အျပစ္မေပးခ်င္တဲ့အခါ ဆရာေတာ္ဆီကို ပို႕ရပါလိမ့္မယ္။ ဆရာေတာ္က စည္းကမ္းေဖာက္ဖ်က္သူဟူသမွ်ကို သူ႕ဆီပို႕ဖို႕ မွာထားပါတယ္"

အားလုံး ျငိမ္က်သြားေတာ့သည္။ သူတို႕၏ မ်က္ႏွာတိုင္းတြင္ ေၾကာက္ရြံ႕သည့္ လကၡဏာမ်ား ေပၚလာၾကသည္ကို ေတြ႕ျမင္လိုက္ရေတာ့သည္။

XXXXX

(၁၉၇၉ ခုႏွစ္ စာေပဗိမာန္စာမူဆုရ ဝတၴုဳတိုေပါင္းခ်ဳပ္ ပထမဆုရ စာေရးဆရာ ၾကဴရတနာ ေမာင္ျမၾကိဳင္၏ ဆရာမုန္း ဝတၴုဳတိုမ်ား စာအုပ္မွ ဝတၴုဳတိုမ်ားကို ႏွစ္သက္ေသာေၾကာင့္ ကူးယူေဖာ္ျပပါသည္။)